Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Rozwój dziecka jest podzielony na charakterystyczne etapy. Podlega również określonym cyklom i skokom rozwojowym.
Każdy rodzic już od pierwszych dni życia swojego dziecka staje się pilnym obserwatorem jego rozwoju. Powszechnie przyjęto, że najbardziej intensywny rozwój dziecka trwa od dnia narodzin do siódmego roku życia. W pierwszych latach życia wraz z układem nerwowym rozwijają się wszystkie najważniejsze funkcje psychomotoryczne.
Co zrobić, gdy rozwój dziecka nie przebiega prawidłowo
Niekiedy jednak rodzice zauważają, że rozwój psychomotoryczny ich dziecka jest dysharmonijny. Wówczas należy zgłosić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej, której zadaniem jest postawienie odpowiedniej diagnozy. Rodzice mogą również szukać pomocy w specjalistycznej placówce medycznej, która zajmuje się rozpoznaniem różnorodnych zaburzeń, lub w przedszkolu takim jak Zielony Dzwoneczek, gdzie kadra pokieruje i zrobi diagnozę wstępną wraz z specjalistami. Do rozpoczęcia terapii związanych ze wczesnym wspomaganiem niezbędna jest opinia o wczesnym wspomaganiu rozwoju lub orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Wczesna diagnoza występujących zaburzeń, a także prawidłowa organizacja specjalistycznej działalności wspomagającej rozwój umożliwią wyrównanie lub złagodzenie istniejących braków i trudności.
Centralny układ nerwowy dziecka charakteryzuje duża plastyczność, który odpowiedzialny jest za: proces uczenia się, wpływu środowiska sensorycznego na rozwój mózgu, a także efekty naprawcze występujące po uszkodzeniu mózgu. Dlatego też jedną z ważniejszych ról podczas wdrożenia procesu wczesnego wspomagania odgrywa czas. Wczesne rozpoczęcie pracy przynosi największe korzyści.
Znaczącą rolę we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka stanowią opiekunowie. To oni stanowią kontekst rozwoju dziecka oraz decydują o jego jakości.
Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju?
Wczesne wspomaganie rozwoju to szereg wielospecjalistycznych oddziaływań skierowanych na dzieci u których zdiagnozowano niepełnosprawność lub zaburzenia rozwoju (np. zaburzenia mowy). Wczesne wspomaganie rozwoju jest procesem planowym, intensywnym i systematycznym. Obecnie wyróżnia się cztery grupy adresatów wczesnego wspomagania rozwoju do których należą:
- Dzieci z niepełnosprawnością wrodzoną.
- Dzieci z niepełnosprawnością nabytą.
- Dzieci zagrożone niepełnosprawnością z powodu opóźnień lub zaburzeń rozwoju.
- ,Dzieci z grupy ryzyka – zagrożone na skutek nieprawidłowego przebiegu ciąży lub powikłań porodowych.
Program wczesnego wspomagania rozwoju powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb ucznia. Zanim zostanie opracowany indywidualny program wspomagania rozwoju należy:
- Określić zapotrzebowanie rozwojowe dziecka.
- Ocenić gotowość dziecka do odpowiadania na stymulację i dopasować ją do poziomu jego rozwoju.
- Ustalić przebieg rozwoju afektywnego i społecznego dziecka (gotowość do kontaktu z opiekunem, zróżnicowanie reakcji wobec znanych i nowych obiektów, gotowość do reagowania określonymi wzorcami zachowań itd.).
- Wziąć pod uwagę czynniki występujące w środowisku domowym dziecka, które mogą oddziaływać stymulująco lub chroniąco na jego rozwój (np. preferowane przez rodziców sposoby uczenia dziecka, umiejętności budowania wspólnego pola uwagi czy kontrolowania jego zachowań).
Gdzie można realizować zajęcia?
Zajęcia organizowane w ramach wczesnego wspomagania rozwoju odbywają się w odpowiednio przygotowanych placówkach, do których należą: przedszkola, przedszkola integracyjne, poradnie psychologiczno pedagogiczne, ośrodki wczesnej interwencji terapeutycznej, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze. Jeśli dziecko nie ukończyło 3 roku wówczas zajęcia mogą odbywać się w jego domu.
Wczesne wspomaganie rozwoju odbywa się według rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci. Zgodnie z ustawą do zespołu realizującego program wczesnego wspomagania należą: pedagog posiadający odpowiednie kwalifikacje do rodzaju niepełnosprawności dziecka, psycholog i logopeda. Zajęcia odbywają się od 4 do 8 godzin w miesiącu.
Źródła:
- Marzena Kowaluk – Romanek, Anna Bieganowska Instytut Pedagogiki UMCS w Lublinie „Wczesne wspomaganie dzieci o dysharmonijnym rozwoju psychomotorycznym”
Comments:0